Peutingerkaart

Collectie Duijvestein

Peutingerkaart, Gravure Uit: Korte Besgryving van het Lugdunum Batavorum nu Leyden, door Mr. Simon van Leeuwen.

Uitgave van Johannes van Gelder, Leyden, 1672, pagina 4/5, 7 x 13,5 cm

Een Peutingerkaart is geen plattegrond, maar een reiskaart, gemaakt in de 4e eeuw na Christus, naar een oudere Romeinse kaart. Hierop waren vooral de reisafstanden tussen diverse belangrijke plaatsen in het vroeg-Romeinse Rijk aangegeven. Om alles zo goed mogelijk in de beperkte ruimte van een gemakkelijk mee te nemen papierrol te kunnen noteren, was de West-Europese wereld als het ware ineengedrukt en uitgerekt. Zo onstond een smalle maar zeer lange kaart van 34 centimeter breed en 6 meter en 82 centimeter lang. De eerlijkheid gebiedt overigens te vermelden dat de originele kaart uit de 4e eeuw niet meer bestaat. Gelukkig had een precieze monnik in de 12 eeuw de kaart nauwkeurig overgetekend en daarbij de Romeinse namen in gotische letters overgeschreven. Deze kopie werd in de 16e eeuw teruggevonden door Konrad Peutinger, een koopman uit Augsburg. Na diens overlijden in 1547 werd de kaart in zijn nalatenschap aangetroffen en ontdekte men hoe uniek deze was. Als eerbetoon aan de vinder werd de kaart sindsdien de Peutingerkaart genoemd.